Canllawiau cynlluniau llifogydd ar gyfer cronfeydd dŵr i beirianwyr
Disgwyliwn i ymgymerwyr cronfeydd dŵr baratoi cynllun llifogydd sy’n gryno ac yn glir i’w ddefnyddio mewn sefyllfa bryderus.
Lluniwyd ein harweiniad ar sut i baratoi cynllun llifogydd ar gyfer cronfa ddŵr ar gyfer ymgymerwyr cronfeydd dŵr uchel eu risg, ond gellir ei gymhwyso'n gymesur i unrhyw gronfa ddŵr.
Rydym yn defnyddio argaeledd cynlluniau llifogydd fel dangosydd o ddull cyffredinol yr ymgymerwr o reoli diogelwch cronfeydd dŵr.
Nid oes angen i chi gymeradwyo nac ardystio cynllun llifogydd, ond dylech wneud y canlynol:
- adolygu'r cynllun llifogydd gan ddefnyddio'r rhestr wirio isod
- adolygu'r amserlen brofi
- defnyddio eich datganiad neu adroddiad i ddarparu unrhyw argymhellion sy'n briodol yn eich barn chi, neu gadarnhau nad oes gennych unrhyw argymhellion i’w gwneud. Dylech aros yn dawel.
Rydym yn annog ymgymerwyr i ysgrifennu eu cynllun llifogydd eu hunain gyda’r bobl a fydd yn ei ddefnyddio, er mwyn sicrhau'r canlynol:
- eu bod yn gyfarwydd ag ef
- eu bod yn hyderus yn ei ddefnyddio
- y cedwir eu hymdeimlad o gyfrifoldeb amdano
Gallai ymgymerwyr ofyn i chi ysgrifennu cynllun llifogydd ar eu cyfer. Dylech eu cynnwys yn y broses o ddatblygu'r cynllun llifogydd gymaint ag sy'n bosibl. Yn ddibynnol ar y perygl y gallai'r gronfa ddŵr ei achosi neu ei chymhlethdod, efallai y byddwch yn ystyried defnyddio peiriannydd arall i wirio eich gwaith.
Peirianwyr goruchwylio
Gwirio cynnwys y cynllun llifogydd
Dylai cynllun llifogydd fod yn gryno, yn glir ac yn gymesur â'r perygl a allai'r gronfa ddŵr ei achosi.
Dylech helpu'r ymgymerwr i gymhwyso'r canllawiau'n briodol ar gyfer y gronfa ddŵr a darparu cyngor technegol pan ofynnir amdano – er enghraifft, gyda chyfraddau tynnu i lawr mewn argyfwng.
Dylai'r cynllun llifogydd adlewyrchu cymhlethdod y strwythur a phrosesau rheoli. Er enghraifft, dylai cronfa ddŵr ddi-gronni risg is sy’n eiddo i unigolyn fod yn llawer symlach na chronfa gronni risg uchel gyda sawl argae, trefniadau falfiau cymhleth, a thelemetreg.
Rhestr wirio
Defnyddiwch y rhestr wirio ganlynol i gynorthwyo eich adolygiad:
Tudalen glawr
- Gwiriwch fod enw'r gronfa ddŵr, ei lleoliad, ei dimensiwn, a'r math o adeiladwaith yn gywir. Nodwch ddyddiad yr adolygiad a phrawf diwethaf o'r cynllun llifogydd.
- Camau gweithredu a gynllunnir: a yw'n glir pwy fydd yn gwneud beth, sut a phryd?
- Cyfarwyddiadau ar gyfer tynnu i lawr mewn argyfwng: a yw'n glir sut i ddefnyddio unrhyw gyfleusterau tynnu i lawr sefydlog neu symudol sydd ar gael ar y safle?
- Os oes angen dod â chyfleusterau ychwanegol ar y safle, a yw'n glir pa offer sydd eu hangen a sut y cânt eu caffael?
- A yw'r cyfrifiadau neu'r brasamcanion o gyfraddau tynnu i lawr sydd wedi'u cynllunio wedi'u cynnwys ac yn ddigonol mewn perthynas â'r perygl a allai ei achosi?
- Manylion cyswllt a chynllun cyfathrebu. Gall hyn fod yn rhestr syml o gysylltiadau ar gyfer cronfa ddŵr fechan. Gwiriwch fod y rhifau ffôn yn gywir. Gall sefydliadau mwy gyfeirio at gynllun cyfathrebu corfforaethol yn ystod digwyddiad, ond dylai ond gynnwys y rhannau hynny sy'n ymwneud ag ymateb i ddigwyddiad cronfa ddŵr.
Iechyd, diogelwch a'r amgylchedd
- Gwiriwch fod y peryglon a'r rheolaethau wedi'u nodi a'u diogelu'n ddigonol.
- Gwiriwch fod yr wybodaeth grynhoi wedi'i chynnwys, fel y nodir yn y canllawiau, a bod lleoliad yr wybodaeth fanylach yn glir.
- Gwiriwch fod y map llifogydd yn cael ei gadw gyda'r cynllun llifogydd neu fod disgrifiad o'r ardaloedd i lawr yr afon sydd mewn perygl o lifogydd yn cael ei ddarparu.
- Gwiriwch y cynllun lleoliad a mynediad. Efallai y bydd angen i chi ei anfon at gontractiwr sy'n anghyfarwydd â'r safle. A yw'n glir sut i gyrraedd y safle a chael mynediad iddo, gan osgoi peryglon neu gyfyngiadau hysbys?
- A yw'r cynllun safle yn nodi'n glir sut i gael mynediad at y prif adeileddau a'r ardaloedd fydd yn debygol o fod eu hangen yn ystod digwyddiad? A yw'r peryglon ar y safle neu gyfyngiadau eraill wedi'u nodi?
- A yw egwyddorion ein canllawiau wedi’u cymhwyso mewn modd cymesur?
- A oes unrhyw gynnwys yn y cynllun llifogydd nad yw'n gysylltiedig yn uniongyrchol ag arwain y camau gweithredu sydd eu hangen yn ystod digwyddiad? Gallai'r cynnwys hwn fod yn wrthdyniad diangen.
- A ellid symleiddio'r cynllun llifogydd heb golli cynnwys pwysig?
Gellir cyfeirio at wybodaeth gysylltiedig ddefnyddiol nad yw o reidrwydd o gymorth i ymateb brys, a'i storio ar wahân.
Cronfeydd dŵr perygl uchel neu gymhleth
Gwiriwch nad yw'r camau ychwanegol sydd eu hangen yn y cronfeydd dŵr hyn yn amharu ar ymarferoldeb y cynllun wrth ei ddefnyddio mewn argyfwng.
Cadarnhau argaeledd y cynllun llifogydd
Yn eich datganiad adran 12, dylech wneud y canlynol:
- cadarnhau a oes cynllun llifogydd wedi'i ysgrifennu ai peidio
- cadarnhau a oes amserlen brofi yn bodoli, ac adolygu p'un a oes un ar gael
- gwirio bod Rhan 4 o'r ffurflen gofnod ragnodedig yn gywir ac yn gyfredol
- gwneud unrhyw argymhellion sy'n briodol yn eich barn chi
Os nad oes gan yr ymgymerwr gynllun llifogydd, dylech argymell ei fod yn ysgrifennu un gan ddefnyddio ein canllawiau ar sut i baratoi cynllun llifogydd ar gyfer cronfa ddŵr. Rydym yn cynghori amserlen darged o chwe mis i'w gwblhau.
Nid oes angen i chi ddarparu tystysgrif cymeradwyo, er y gallwch wneud hynny os dymunwch.
Argymell adolygiad
Os bydd eich adolygiad o gynllun llifogydd yn datgelu bod newidiadau sylweddol wedi'u gwneud i adeileddau’r gronfa ddŵr neu weithdrefnau gweithredu’r ymgymerwr nad ydynt wedi’u cynnwys yn y cynllun llifogydd, dylech argymell bod y cynllun llifogydd yn cael ei adolygu. Mae enghreifftiau o newidiadau sylweddol yn cynnwys y canlynol:
- ad-drefnu o fewn y cwmni sydd wedi newid lefelau awdurdod, cyfrifoldeb, neu linellau adrodd
- newidiadau i brif seilwaith yr argae – er enghraifft, gosod falf sgwrio newydd neu osod seiffon
- adolygu lefelau trothwy neu gamau ymateb a bennwyd ymlaen llaw
Os ydych yn argymell adolygiad, dylech gynnwys y canlynol:
- yr elfen o'r cynllun llifogydd sydd angen ei diwygio
- natur yr adolygiad
- yr amserlen ar gyfer gwneud yr adolygiad
Adolygu profion y cynllun llifogydd
Rydym yn argymell bod yr ymgymerwr yn llunio amserlen ar gyfer profi ei gynllun llifogydd, a all gynnwys profi rhannau unigol yn rhannol.
Dylid cadw cofnod o bob prawf ynghyd ag unrhyw sylwadau parthed ei ganlyniad, neu'r angen i newid y cynllun llifogydd.
Dylech adolygu amserlen y profion arfaethedig a'r profion eu hunain.
Yn eich datganiad adran 12, dylech gadarnhau'r canlynol:
- bod amserlen ar gyfer profi ar gael
- unrhyw argymhellion ar gyfer profi sy'n briodol yn eich barn chi
Os ydych yn gwneud argymhelliad ar gyfer profi, dylech gynnwys y canlynol:
- yr elfen o'r cynllun llifogydd sydd i gael ei phrofi
- y modd y bydd yn cael ei phrofi
- y cyfnod rhwng pob prawf dilynol
Enghreifftiau o brofion
Er mwyn profi tynnu i lawr mewn argyfwng, dylid agor y falf sgwrio yn llawn a gadael i'r dŵr redeg nes ei fod yn glir.
Amlder: yn flynyddol neu yn unol ag argymhelliad y peiriannydd archwilio diwethaf, pa un bynnag sydd gyntaf
I brofi'r gallu i wneud atgyweiriadau ffisegol, cysylltwch â'r cyflenwyr deunyddiau a llafur i gadarnhau argaeledd.
Amlder: bob blwyddyn
I brofi'r cynllun llifogydd yn llawn, dylid ymarfer pob agwedd o'r cynllun llifogydd gan ddefnyddio'r holl staff a nodir yn y cynllun.
Amlder: o fewn blwyddyn wedi i ymgymerwr newydd gael ei benodi, neu wedi newid sylweddol o ran staffio
Gall profion ddefnyddio senarios wrth ddesg yn ogystal â gweithgaredd corfforol, ond dylid cynnal ymarfer llawn o ddigwyddiad ffug o bryd i'w gilydd. Dylai hwn brofi ymateb yr ymgymerwr, ond nid oes rhaid iddo gynnwys ymatebwyr brys allanol.
Dylech wirio bod yr ymarfer hwn wedi'i gynnwys yn yr amserlen brofi.
Dylai ymgymerwyr sy'n gyfrifol am sawl cronfa ddŵr ddarparu amserlen o brofion, yn unol â'n canllawiau.
Dylai prawf llwyddiannus ddangos bod y cynllun llifogydd yn gweithio, neu fod gwersi o unrhyw ddiffygion wedi'u cofnodi, wedi'u dysgu ac wedi'u cymhwyso mewn fersiwn ddiwygiedig. Nid oes rhaid i brawf cynllun llifogydd llwyddiannus redeg yn esmwyth.
Peirianwyr adeiladu
Os cewch eich penodi'n beiriannydd adeiladu, dylech wneud y canlynol:
- cynghori ar sut i baratoi cynllun llifogydd yn ystod y cyfnod adeiladu
- ystyried peidio cyflwyno tystysgrif ragarweiniol hyd nes bod cynllun llifogydd ar waith
Dylech wirio'r cynllun llifogydd cyn cyflwyno tystysgrif derfynol a dilyn y canllawiau uchod ar gyfer peirianwyr goruchwylio er mwyn rhoi eich sylwadau a'ch argymhellion.
Gallwch gynnwys eich argymhellion yn yr atodiad i'ch tystysgrif cyflawni gwaith yn effeithlon neu fel dogfen ar wahân.
Peirianwyr archwilio
Dylech wirio a thrafod gyda'r ymgymerwr unrhyw sylwadau neu argymhellion a wnaed gan y peiriannydd goruchwylio.
Yn eich adroddiad archwilio, dylech wneud y canlynol:
- cadarnhau a oes cynllun llifogydd wedi'i ysgrifennu ai peidio
- cadarnhau unrhyw gofnod o brofion cynllun llifogydd sydd wedi'u cynnal
- gwneud unrhyw argymhellion sy'n briodol yn eich barn chi
Rydym o'r farn bod argaeledd cynllun llifogydd yn fater pwysig er diogelwch cyffredinol cronfa ddŵr. Os nad oes cynllun llifogydd, dylech ystyried cynnwys hwn fel argymhelliad o dan adran 10(3)(c) fel rhan o’r mesurau i’w cymryd er budd diogelwch.
Os ydych yn pryderu am ddiogelwch y gronfa ddŵr neu wedi argymell mesurau diogelwch, efallai y byddwch hefyd yn ystyried gwneud argymhelliad i adolygu'r cynllun llifogydd.
Darllenwch ein canllawiau i ymgymerwyr ar sut i baratoi cynllun llifogydd ar gyfer cronfa ddŵr